We dachten er niet over na, maar AI zorgt dat rouwen voorgoed verandert

Na het overlijden van een dierbare kan AI je helpen met rouwen. Maak kennis met deadbots.

De dood is onvermijdelijk. Het overkomt ons allemaal en iedereen die we kennen. Het einde lijkt absoluut en verschrikkelijk, en iedereen heeft tijd nodig om te rouwen. Tenzij je AI gebruikt om dat puntachtige einde een beetje minder definitief te maken. Zo lijkt het ineens bizar veel op Black Mirror.

Volgens een nieuw rapport van NPR is er ten minste één Chinees bedrijf, Silicon Intelligence, dat superrealistische digitale avatars van overleden familieleden maakt. Deze avatars kunnen met je praten en communiceren, een beetje zoals FaceTime of ChatGPT.

Rouwen met behulp van AI lijkt op Black Mirror

Het klinkt best creepy, maar dit soort concepten worden steeds gebruikelijker. De kwaliteit van zo’n overleden kloon hangt, net als bij veel AI, af van de beschikbare data. Het systeem voedt zich met foto’s, video’s en spraakfragmenten van de overledene.

Soms gebruiken ze ook gegevens van social media om de persoonlijkheid van de ‘deadbot’ te verbeteren. Er zijn zelfs deadbots die kunnen worden verbonden met internet, zodat ze de actualiteit begrijpen en ze erover met je kunnen praten. Zo kun je met je overleden Oma een verhitte discussie voeren over bijvoorbeeld het nieuwe kabinet.

De AI-technologie komt griezelig dichtbij een Black Mirror-aflevering die we nog maar al te goed op ons netvlies hebben staan. In Be Right Back (aflevering 1 van seizoen 2) volgen we Martha die met haar overleden man Ash chat via een nieuwe soort technologie. Ze downloadt al zijn social media-accounts waardoor ze kunnen chatten.

Het bewijst maar weer dat de verhalen in Black Mirror een stuk realistischer zijn dan ze op het eerste oog lijken. Dit is trouwens niet het enige systeem uit Black Mirror dat ook in de echte wereld wordt gebruikt. Zo is China bezig met een soortgelijk rating-systeem dat in Nosedive (aflevering 1 van seizoen 3) te zien is.

Een uitkomst of gevaar?

Even terug naar de AI-deadbot. Want die heeft zowel voor- als nadelen. Het kan fijn zijn voor je rouwproces om je dierbare nog even in de buurt te hebben. Zo voelt het gemis misschien iets minder definitief. Toch kan het je rouw ook flink in de weg zitten.

Als je kijkt naar de vijf stadia van verdriet — ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en acceptatie— is de laatste waarschijnlijk het belangrijkste. Het betekent dat je het verlies echt accepteert en verder kunt gaan. Dat betekent niet dat je die persoon niet zult missen, misschien elke dag wel, maar je kunt ook zonder hem functioneren en langere tijd niet aan hem denken. Tenminste, dat is de bedoeling.

Met AI-avatars of deadbots kom je eigenlijk niet echt verder. Je valt steeds terug in oude patronen omdat je de persoon die je mist letterlijk in je broekzak hebt zitten.

Toch zou het iets kunnen zijn dat we nu misschien vreemd vinden, maar op de lange termijn toch accepteren. Wie weet kun je binnenkort tijdens een uitvaart of ceremonie een QR-code scannen om de digitale versie van een deadbot op te roepen en met hem te chatten. Black Mirror in het echt, dus.

WhatsApp pimpt je foto’s door deze handige AI-tool

Onderwerpen

• AI
• Black mirror
• dood