Depressieve gedachten? Dat zou zomaar eens met je maag te maken kunnen hebben

Van de miljarden micro-organismen die in je maag zitten, kunnen er dertien weleens mede-oorzaken zijn van depressie. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum.

De resultaten van het onderzoek zijn deze week gepubliceerd in Nature Communications. Voor het onderzoek heeft het Erasmus Medisch Centrum de microbiomen van 1539 volwassen onder de loep genomen. De bevindingen zijn intrigerend.

Oorzaken depressie deels in je maag, deels in het hoofd?

Depressie is wereldwijd de grootste veroorzaker van een beperking. Ongeveer 5 procent van alle volwassen dealt met de aandoening.

Als het niet behandeld wordt, kan een depressieve periode een flinke impact op je leven hebben. Dit kan variëren van complete hopeloosheid en het verliezen van interesse van dagelijkse dingen, maar ook suïcidale neigingen. Een bijzonder gevaarlijke zaak.

Het uitvogelen hoe die microben bijdragen aan depressie kan helpen bij het bestrijden van de aandoening. Er zijn talloze tips, maar die werken zeker niet altijd. Het blijft vaak gissen door artsen en therapeuten.

Wetenschappelijk, vooruitstrevend onderzoek naar fysieke, tastbare oorzaken als dit is daarom dan ook zo ontzettend belangrijk.

Microben zorgen voor een chemische onbalans

Voor de onderzoekers was de relatie tussen de microben en depressie verrassend. Van de 13 microbiële taxa gelinkt aan depressie, hadden vooral mensen met een hogere hoeveelheid Sellimonas, Eggerthella, Lachno Clostridium en Hungatella last van depressieve klachten.

Moeilijke woorden voor moeilijke bacteriën, maar los daarvan hebben ze een enorme, dagelijkse impact op je gezondheid.

Deze 13 microbiële soorten helpen je namelijk met het aanmaken van chemische neurotransmitters zoals glutamaat, boterzuur en serotonine. Deze zorgen deels voor de wisselwerking van je lichaam (dus maag) en je hersenen.

De niveaus van deze stoffen waren bij mensen met een depressie behoorlijk verstoord. Dankzij het onderzoek kon op voorhand redelijk worden ingeschat welke mensen meer vatbaar zijn voor de aandoening vanwege een onbalans.

In de toekomst is de Universiteit van Oxford overigens van plan om de neurotransmitters in het bloed van mensen mét en zonder depressie te testen. Hierdoor wordt hopelijk vastgesteld hoe maagbacteriën de chemie in het brein aantasten en welke invloed dat op de stemming van een persoon heeft.

Etnische verschillen

In een tweede onderzoek werd de ontlasting van 3211 mensen onderzocht in Amsterdam. Deze mensen waren Nederlanders, Zuid-Aziatische Surinamers, Afrikaanse Surinamers, Ghanezen, Turken en Marokkanen.

Het is overigens nog altijd moeilijk om depressie te behandelen. Dat komt omdat er niet één bepaalde oorzaak is. Zo kan een depressie het gevolg zijn van stressvolle of traumatische levensmomenten. Uit andere onderzoeken bleek ook dat het voortkomt uit verslavingen aan drank of drugs.

Een van de belangrijkste bewijzen dat de maag iets te maken heeft met de oorzaken is omdat 95 procent van serotonine (het gelukshormoon) door maagbacteriën wordt geleverd. Medicatie tegen depressie zorgt ervoor dat het lichaam niet alle serotonine verbruikt. Iemand in behandeling duikt dus minder snel direct de diepe dalen in dankzij medicatie.

Depressie genezen middels je maag?

Deze ontdekking leidt zoals gezegd niet direct tot genezing. Toch helpt het volgens het Erasmus wel degelijk om deze kennis in huis te hebben. Als bepaalde bacteriën aangewezen worden, kunnen deze ook behandeld worden.

Een van die manieren is door het inbrengen van de ontlasting van een gezond persoon. Hiermee worden gezonde bacteriën op dit moment ook gebruikt om andere bacteriële maagaandoeningen te behandelen zoals Clostridium difficile.

Zo’n behandeling staat nog in de kinderschoenen om depressie te verminderen of de oorzaken tegen te gaan. De positieve resultaten zijn op één hand te tellen. In een onderzoek uit februari 2022 werden wel positieve resultaten geboekt.

Bij twee behandelde patiënten met ernstige klachten met hevige depressie, werd binnen vier weken aanzienlijke progressie opgemerkt. Maar die eerdere bevindingen in combinatie met het onderzoek van Erasmus kan een behandeling veel efficiënter maken.

Behandeling voor genezing of oorzaken deels in zicht

De onderzoekers stellen wel dat de maagbacteriën een van de vele oorzaken is die gelinkt worden aan depressie. Om te bepalen of zo’n behandeling daadwerkelijk zoden aan de dijk zet, zijn er nog veel testen nodig. Onderzoekers zijn wel positief.

Na deze resultaten worden onderzoeken breder uitgezet en wordt je wervelende maag niet meer overgeslagen bij de huisarts. Hopelijk.

Als er iets is wat je heeft geholpen in dit soort situaties: laat het ons weten. Hoe meer mensen we kunnen helpen, hoe beter.

5 wetenschappelijke tips om kans op een depressie flink te drukken

Onderwerpen

• depressie
• maag