Hoe eeuwenoude tsunami’s vandaag de dag levens kunnen redden

Een tsunami is meer dan een grote golf alleen. Ze dragen relatief weinig energie en richten nauwelijks schade aan. Dit fenomeen wordt echter aangestuurd door geologische krachten. Bijvoorbeeld een aardbeving of vulkaanuitbarsting. En dan kan het er heel hard aan toe gaan.

Tsunami’s kunnen meer dan 20 meter hoog worden en richten monsterlijke schade aan. De torenhoge golven razen over het land. Na honderden meters, trekt het water zich terug en vaagt het bijna alles op zijn pad weg. Maar ze laten bijna altijd bewijs achter. En laten we daar nu een hoop van kunnen leren.

De zoektocht naar de paleo-tsunami

James Goff is al bijna drie decennia op zoek naar oude tsunami’s. Meestal in landen die grenzen aan de Stille Oceaan. Hij is een van de enige wetenschappers ter wereld die gespecialiseerd is in het vinden van dit specifieke bewijs. Dit zijn tsunami’s die eerder plaatsvonden dan wij als mensheid hebben vastgelegd.

Volgens Goff is de makkelijkste manier om zo’n paleo-tsunami te vinden, ondergronds te kijken.

Ondergronds onderzoek doen is volgens Golff de makkelijkste manier om zo’n paleo te vinden. Want als een gold zich terugtrekt, laat het sporen achter over het oppervlak. Deze dunne laag slib, rotsen en kleine schelpen zakken in loop van tijd in de grond.

Tja, en daar blijft het dusdanig goed bewaard dat we er veel van kunnen leren. In het zuiden van Chili kun je bijvoorbeeld verschillende lagen materiaal vinden in de buurt van rivieren. Aan die lagen is te zien dat daar tsunami’s zijn geweest.

Met hulp van DNA uit het zeeleven, veranderingen in het landschap en de geschiedenisboeken, wordt vervolgens bepaald hoe hoog zo’n vernietigende golf waarschijnlijk is geweest.

Dit kunnen we leren van vroegere tsunami’s

Uitzoeken hoe groot en verwoestend een eeuwenoude tsunami was, is belangrijker dan je misschien denkt. De gegevens zijn belangrijk voor de landen en steden die aan een kust liggen. Het kan namelijk informatie geven over toekomstige tsunami’s.

Zo’n enorme vloedgolf voorspellen is onmogelijk. Maar in het beste geval kunnen bewoners minuten tot uren voor de tsunami gewaarschuwd worden. Het National Tsunami Warning Center in de Verenigde Staten en Canada gebruiken boeien en seismometers om potentiële tsunami’s op te sporen voordat ze land bereiken.

Daarbij gebruiken ze computermodellen die gegevens bevatten over hoe eerdere tsunami’s zich gedroegen. Hadden we deze informatie niet, waren dergelijke waarschuwingen een stuk minder nauwkeurig geweest.

Enorme golven

Goff verklaart dat de paleo-tsunami’s vaak destructiever waren dan degene die we al kennen. Die rampen kunnen duizenden jaren geleden zijn gebeurd.

De locaties zullen misschien in de toekomst niet zo snel zulke grote golven zien. Maar experts zijn het erover eens dat het in de toekomst ooit wel gaat gebeuren. Dan kun je maar beter goed voorbereid zijn.

Waarom we mogelijk een volledige seconde van ons leven gaan verliezen

Onderwerpen

• wetenschap