Hoe het lichaam van Queen Elizabeth II bewaard zou kunnen worden

Sinds het overlijden van Queen Elizabeth II is haar lichaam op een lange reis geweest van Schotland naar Engeland. Het staatshoofd ligt in een gesloten kist, maar niet alle bekende mensen kiezen voor die optie en willen opgebaard worden en soms zelfs blijven.

Queen Elizabeth heeft er dus voor gekozen dat mensen afscheid van haar kunnen nemen, en dat gebeurt met een gesloten kist. Maar stel dat de koningin opgebaard zou willen blijven zoals bijvoorbeeld Lenin. Hoe gaat dat in zijn werk?

Voor Queen Elizabeth hoefde weinig geprepareerd te worden

Vanwege de gesloten kist, hoefde er verder niet heel veel met de stoffelijke resten van Queen Elizabeth te gebeuren. Maar bijvoorbeeld in het geval van de Venezolaanse president Hugo Chavez wel. Zijn vice president, Nicolas Maduro, stond erop dat Chavez gebalsemt moest worden ‘zoals Lenin en Mao Zedong. Maar hoe werkt zoiets?

Decompositie vindt direct plaats na het overlijden van een persoon. Bloed wordt niet meer rondgepompt en de huid krijgt een paarse kleur. Na een paar uur vindt er lijkstijfheid plaats (rigor mortis).

Op hetzelfde moment start het lichaam autolyse, waarbij de verandering van PH ervoor zorgt dat celmuren worden afgebroken. Die cellen laten vervolgens verterende enzymen los die de cel volledig oplossen.

En terwijl dát allemaal gaande is eten aerobe bacteriën overgebleven zuurstof, maar omdat dat niet wordt aangevuld, sterven deze snel af. Vervolgens is het de beurt aan non-aerobe bacteriën die zich voeden aan vloeistoffen en vetten, en produceren ranzige zaken als gassen en zuren, waardoor het lichaam begint uit te zetten.

Queen Elizabeth gelukkig geen mummie

Het type balseming dat een gemiddelde begrafenisondernemer gebruikt, is vooral bedoeld om een lichaam ongeveer een week ‘vers’ te houden tot een begrafenis.

De veel grondigere versie werd natuurlijk al gebruikt in tijden van de Inca’s, Egyptenaren en de Han-dynastie in China. Maar dus ook moderne leiders zoals Lenin wilden voor eeuwig bewaard blijven. Lenin is al sinds 1924 te zien in Moscow. Het is een nogal morbide ding, waar we zeker van weten dat Queen Elizabeth daar niet op zat te wachten.

Het balsemen van een lichaam voor langere tijd verschilt niet veel van de ‘standaard’ manier. Bloed en andere vloeistoffen worden uit het lichaam gehaald en grotendeels vervangen door balsemvloeistof (voornamelijk formaldehyde en methanol). Soms wordt hier ook rode kleurstof aan toegevoegd zodat het lichaam er minder dood uitziet.

Alcohol droogt uit

Als een lichaam langere tijd bewaard moet blijven, is water de oplossing. Bij het balsemen wordt namelijk ook alcohol gebruikt, maar dat verdampt waardoor een lichaam uitdroogt. Om dat tegen te gaan moet dus de vochtigheid omhoog, maar dat zorgt weer voor onder andere bacteriën.

Ilya Zbarsky, die het lichaam van Lening onderhield, zei in een interview met de BBC dat het een eeuwige strijd was. “Twee keer per week maakten we zijn handen en gezicht nat met een speciale vloeistof. Ook pasten we eventuele kleine defecten aan. Eén keer per jaar gaat het mausoleum dicht en drenken we het hele lichaam in de speciale vloeistof.”

Alternatieven

Het is nogal een gebeuren dus, maar er wordt ook gezocht naar alternatieven. In 1979 vroeg de Duitse anatomist Gunther Verhagen voor plastificatie aan. In dat geval worden vloeistoffen en vetten vervangen door plastic. Het voordeel is dat lichamen zo goed als niet meer vergaan. Mocht je ooit naar de exhibitie Bodies zijn geweest, dan klinkt dat bekend in de oren. (Overigens een enorme aanrader.) Dat had ook een oplossing voor Queen Elizabeth kunnen zijn.

Ook wordt er onderzoek gedaan naar cryopreservatie. Hierbij worden mensen ingevroren en (hopelijk) later weer tot leven gewekt (zoals Captain America). Helaas zorgt dit vooralsnog voor celafbraak. Alleen voor kleine organismen, zoals het waterbeertje, of natuurlijk sperma of een embryo werkt dit wel.

Kan nog wel even duren voordat we in de toekomst wakker kunnen, iets waar Queen Elizabeth waarschijnlijk écht niet meer op zat te wachten. Die had desnoods liever begraven geworden in een kist gemaakt van paddestoelen.

Onderwerpen

• koningin
• koningin elizabeth
• queen elizabeth