Lucid Dreaming: het menselijke mysterie dat we eindelijk beginnen te kraken

Sommige mensen zijn in staat om bewust te dromen, oftewel lucid dreaming, maar hoe werkt dat? En belangrijker nog; is het slecht voor je nachtrust? WANT-redacteur Dennis Mons duikt met een sierlijk sprongetje tussen de spreekwoordelijke lakens.

Bewust dromen, ofwel lucid dreaming, is een fenomeen waarbij mensen in hun droom weten dát ze dromen en zelfs dromen kunnen beïnvloeden. Maar hoe werkt dat eigenlijk, want het is een enorm mysterie.

Lucid dreaming is ingewikkelder dan je denkt

Neurowetenschapper Ben Rein van de Stanford Universiteit heeft zich op de materie gestort. “Het feit dat je je dromen kan sturen is voor veel mensen intrigerend. Wie wil nu niet bewust zijn van een droomwereld waarin je alles kan beïnvloeden en in kan rondvliegen?”, aldus Rein.

Volgens Rein is de sleutel tot lucide dromen dat je je af kunt vragen: bén ik aan het dromen? Op het moment dat je jezelf daarop antwoord geeft, is dat het teken dat je in een lucide droom zit. Overigens is er wel de kanttekening (vanuit ervaring) dat slaperig wakker worden voor nogal wat verwarring kan zorgen.

Het is mij zeker wel eens overkomen dat ik even niet zo goed wist of ik wel daadwerkelijk wakker was. Tricky als je naar het toilet gaat.

Volgens Rein is het lucid dreaming-fenomeen nog altijd mysterieus. Wat hij wel durft te stellen is dat het niet bepaald goed is voor je nachtrust. “Omdat het een bewust proces is, hebben je hersenen minder rust”, stelt hij. “Het is dus nadelig voor de therapeutische eigenschappen van de REM-slaap. De genezende kwaliteit gaat dan deels verloren.”

In een bijzonder onderzoek werd vorig jaar vastgesteld wanneer testpersonen daadwerkelijk een bewuste droom hadden. Tijdens de REM-slaap werd hen gevraagd hun ogen drie keer op en neer te bewegen, waarna ze dat deden. Hierbij werden de activiteiten van de hersenen gemonitord door een EEG-apparaat (elektro-encefalogram).

De uitslagen van die tests gaven geen precies antwoord op de vraag waarom sommige mensen wél of juist niet bewust dromen. Toch was het wel interessant om na te gaan of de hersenwerking van een persoon in een bewuste droom verschilde van die van een non-bewuste dromer.

Dat blijkt dus zeker het geval bij lucide dromers, die bijvoorbeeld antwoord op een simpele wiskundevraag konden geven door middel van oogbewegingen.

Waarom droom je bewust?

De ontdekking van lucid dreaming is overigens niets nieuws. Al in 1975 ontdekte wetenschapper Keith Hearne dit fenomeen. Hij stelde vast dat er waarschijnlijk twee redenen zijn dat mensen bewust dromen.

De eerste is vrij eenvoudig: in een droom gebeurt er iets dat zó absurd is dat je er ineens bewust van bent dat je daadwerkelijk droomt. In mijn persoonlijke geval zijn die voorbeelden situaties die een reflectie zijn van mijn echte leven, maar die simpelweg nergens op slaan. Hierdoor weet ik dat ik droom.

Een andere manier om in een bewuste droom te komen is wanneer je sowieso al droomde, vervolgens even wakker wordt, en daarna weer in slaap valt. De kans is groot dat je verder gaat in je droom, maar er dan bewust van bent dát je droomt.

Hoe leer ik lucid dreaming?

Sommige mensen zijn per definitie lucide dromers. Zo wordt bijvoorbeeld gesteld dat gamers eerder geneigd zijn om bewust te dromen omdat ze gewend zijn zichzelf aan te sturen in een fantasiewereld.

Om bewust dromen aan te sporen is het volgens onderzoekers belangrijk om jezelf te vertellen dat je gaat slapen en dus dromen. Ook is een trucje om gedurende een dag te checken of je wel écht wakker bent. De kans is groot dat je dat dan ook in een droom gaat doen. Een ander trucje is om te proberen klok te kijken of iets te lezen als je droomt. Het zal je opvallen dat dit vrijwel onmogelijk is.

Hoe dan ook is bewust dromen heel bijzonder. Maar feit blijft wel dat het je hersenen daadwerkelijk in actie zet en de kans bestaat dat je niet bepaald uitgerust wakker wordt. Maar goed: dan heb je wel een tijdje rond kunnen vliegen (en ben je misschien zelfs slapend rijk geworden).

Miljarden krabben zijn plotsklaps verdwenen: hoe kan dat?

Onderwerpen

• bewust dromen
• droom
• lucid dreaming
• slapen