Spotify en Apple Music zijn awesome, maar wie heeft muziek uitgevonden?

Niks is beter dan het luisteren van je favoriete muziek op Spotify of Apple Music. Maar waar komt muziek eigenlijk vandaan? Het is een vraag waar menig wetenschapper zijn hoofd over breekt.

We vallen maar meteen met de deur in huis: wie muziek heeft bedacht is tot op de dag van vandaag niet bekend. Maar onderzoekers weten wel dat het duizenden jaren geleden gebeurde. De vroegste beschavingen in Afrika, Europa en Azië maakten namelijk al muziek. In die tijd geloofden ze dat het een geschenk was van de goden. Wetenschappers zullen waarschijnlijk nooit één persoon, of een groep mensen, vinden die we kunnen bedanken voor de muziek die je hoort op Spotify. Maar musicologen – mensen die de geschiedenis van muziek bestuderen – hebben veel bewijsmateriaal gevonden waarmee we beter kunnen begrijpen hoe muziek vroeger werd gebruikt.

Spotify in de prehistorie: het ontstaan van zang

Veel specialisten zeggen dat zingen het eerste muzikale geluid is dat de mens ooit heeft gemaakt. Dat betekent niet dat mensen vroeger al zongen zoals je het nu op Spotify hoort. In plaats daarvan maakten ze eenvoudigere geluiden – waarschijnlijk maar een paar noten bij elkaar. Maar waarom zongen mensen vroeger? Daar zijn verschillende redenen voor. Mensen konden bijvoorbeeld door te zingen dierengeluiden imiteren, waarmee ze dieren lokten tijdens de jacht. Het is ook mogelijk dat zingen een manier was om te communiceren met baby’s en peuters, zoals slaapliedjes. Maar nogmaals, mensen zongen geen complete melodieën of liedjes. Onze moderne slaapliedjes hadden eeuwen nodig om zich te ontwikkelen.

Middeleeuwse liederen in katholieke kerken door heel Europa zijn goed bewaard gebleven. Kerken waren namelijk ‘de Spotify van de middeleeuwen’. In die muziek was er een vocale melodie, gezongen door een solist of een kleine groep mannelijke geestelijken. Nonnen leerden ook zingen in kloosters. Later werd polyfonie steeds gebruikelijker. Dan zingen twee, drie of vier stemmen verschillende melodieën.

Eeuwenoude instrumenten

Archeologen hebben musicologen geholpen om meer te weten te komen over oude muziekinstrumenten. Dit deden ze met hulp van de artefacten die ze hebben ontdekt in onder andere Japan, China en Griekenland. En die instrumenten lijken geen haar op wat wij gewend zijn bij een concert of op Spotify. Ze hebben bijvoorbeeld fluiten gevonden die zijn gemaakt van bot, aardewerk en steen. De archeologen gebruikten een techniek – die bekend staat als koolstof-14-datering – om erachter te komen hoe oud de instrumenten waren. En ze ontdekten dat sommige van de instrumenten meer dan 30.000 jaar oud waren.

Spotify richt zich nu ook op video en games

Deze instrumenten hebben enorm kleine blaasgaten en produceren daarom hoge tonen. Degenen die ze gebruikten, dachten misschien dat de geluiden op de een of andere manier magisch waren. Ze werden mogelijk gebruikt tijdens religieuze rituelen. Iets heel anders dus dan waarom wij naar muziek luisteren op bijvoorbeeld Spotify of Apple Music. Sommige van die stenen fluitjes kunnen nog steeds geluiden maken.

Manuscripten en kunstwerken

In Afrika kun je 4.000 jaar oude rotstekeningen vinden, waarop je Egyptische graven ziet die op harpen lijken te spelen. Grieks aardewerk toont ook vaak muzikale scènes. Dit soort tekeningen verschenen vaak op vazen en urnen. De instrumenten zijn echter vaak onduidelijk. Of de muzikanten deel uitmaakten van een festival of feest, of gewoon speelden voor hun eigen vermaak, zullen we waarschijnlijk nooit weten. Handgemaakte middeleeuwse manuscripten geven ook aanwijzingen. Illustraties met inkt, en soms bladgoud, tonen vaak muzikanten die een instrument bespelen. Denk daar maar eens over na als je een volgende keer je Spotify- of Apple Music-app opent!

Onderwerpen

• Apple Music
• muziek
• Spotify