Zombiechampignons ‘The Last of Us’ zijn echt, maar zijn ze een probleem?

HBO’s The Last of Us is gebaseerd op de extreem populaire videogame van Sony. In de serie zijn zombies te zien die zijn geïnfecteerd door een schimmel die echt in de natuur bestaat. Deze heet cordyceps en het kan daadwerkelijk de hersenen en lichamen van insecten overnemen, waardoor ze in zombies veranderen. Lopen wij nu ook gevaar?

De wetenschappelijke term van de zombie-schimmel uit The Last of Us is, Ophiocordyceps unilateralis en is algemeen bekend als de ‘zombie-mierenschimmel’. Het komt voor in de tropische bossen van Australië, Brazilië en Thailand. Om te overleven plant de zombiechampignon zich in nietsvermoedende mieren.

De zombie-schimmel uit The Last of Us bestaat echt!

Eerst hecht de schimmel zich aan het exoskelet van de mier. Vervolgens wurmt het zich een weg naar binnen en voedt het zich met het voedsel dat de mier binnenkrijgt. Als de parasiet groot genoeg is, gaan er cellen richting de hersenen van de gastheer. Die sluiten het centrale zenuwstelsel af, waardoor de schimmel het lichaam van de mier kan overnemen. Net als bij de zombies in The Last of Us.

Naarmate de infectie vordert, krijgt de mier stuiptrekkingen die er uiteindelijk voor zorgen dat het dier van zijn vertrouwde nest valt. Als de mier gevallen is op de grond, dwingt de schimmel hem om ongeveer 10 centimeter boven de grond te klimmen – de perfecte plek om schimmels te laten groeien.

Vervolgens moet hij zijn kaken op een blad vastklemmen en in die positie blijven tot hij dood is. Een paar dagen later groeien enorme paddenstoelen uit het hoofd van de mier, die nieuwe sporen van de schimmel uitscheiden En dan begint het hele proces weer opnieuw.

Moeten we ons zorgen gaan maken?

Geen zorgen: het scenario uit The Last of Us is heel onwaarschijnlijk. De cordyceps maakt weinig kans bij mensen. We zijn immers heel anders dan insecten. Mensen zijn gecompliceerde wezens met een lichaamstemperatuur die te hoog is voor de meeste schimmels om te overleven. Bovendien hebben we een veel te ingewikkeld immuunsysteem voor schimmels om te omzeilen. Het kost cordyceps waarschijnlijk miljoenen jaren om erachter te komen hoe ze onze hersenen en zenuwstelsels kunnen overnemen.

The Last of Us is voor nu dus gelukkig niets meer dan een fantasie. Toch moeten we wel oppassen. Door de opwarming van de aarde kunnen schimmels zich beter aanpassen en breiden ze hun leefgebied uit. En daarbij zijn ze steeds beter bestand tegen antischimmelmiddelen.

Het zou dus kunnen dat er in de toekomst een aantal nieuwe schimmelziekten hun opwachting maken. Er zijn schimmels die ons gedrag nu al (tijdelijk) beïnvloeden. Schimmels spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de productie van ethanol, het deel van bier dat je dronken maakt.

The Last of Us op HBO: dat opvallende einde tot in detail verklaard

Onderwerpen

• HBO
• The Last of Us
• wetenschappelijk onderzoek